Bez tytułu

hehs...historia mojego miasta w "kilku zdaniach" :)) nie,nie musicie tego czytać :)) ale byłoby mi miło :)) może keidyś jak znajdziecie czas....

1238 28 VI
- pierwsza wzmianka źródłowa o istnieniu kasztelani i bydgoskim  kasztelanie Sędzisławie wzgl. Sulisławie (Suzzlaus castellanus de Budegac)
1239
- książę kujawski Kazimierz odzyskał Bydgoszcz z rąk księcia pomorskiego Świętopełka
1253 - 25 VII
- kasztelanem  bydgoskim był Bogusław
1252 - 26 VII
- po raz pierwszy wzmiankowana jest komora celna koło mostu na Brdzie
1268
- gród bydgoski wydano księciu wielkopolskiemu Bolesławowi Pobożnemu
1331
- Bydgoszcz została opanowana przez Krzyżaków i znajdowała się w ich władaniu do 1343 roku, kiedy to 15 marca, na podstawie pokoju w Kaliszu, Polsce oddano Bydgoszcz i ziemię dobrzyńską
1346 - 19 IV
- w Brześciu Kujawskim Król Polski Kazimierz Wielki wystawił przywilej lokacyjny dla miasta Bydgoszczy. Zasadźcami byli Jan Kiesselhuth i jego wspólnik Konrad
1347
- rozpoczęto trwającą kilka lat budowę zamku z cegły (w miejscu drewnianego grodu)
1370 30 X
- Kazimierz Wielki zapisuje księciu Kaźkowi terytoria: bydgoskie,  wałeckie i złotowskie z zachowaniem praw do ziem nadanych uprzednio. 
Po śmierci Kazimierza Wielkiego Kaźko wchodzi w posiadanie Bydgoszczy i kasztelani bydgoskiej.
Jesienią 1377 po ranach odniesionych w czasie oblegania Złotoryi Kaźko zostaje przewieziony na zamek bydgoski, gdzie umiera 2.I.1377r
1379 27 I
- książę Władysław Opolczyk otrzymał od Ludwika Węgierskiego Kujawy z Bydgoszczą i ziemię dobrzyńską
1389
- książę Władysław Opolczyk nadał Bydgoszcz w posagu swej córce Jadwidze
1392
- Bydgoszcz wróciła pod bezpośredni zarząd królewski
1399 20 I
-  pierwsza wzmianka o karmelitach w Bydgoszczy
1403
 - Bydgoszcz posiadająca własne statki, rozwinęła handel zbożem z Gdańskiem
1409 29/30 VIII
 - wskutek zdrady burgrabiego bydgoskiego, Krzyżacy podstępnie zdobyli zamek bydgoski.
Kontrakcja  króla Władysława Jagiełły doprowadziła do wypędzenia  Krzyżaków- 6 października. Zamek i starostwo przekazał król wojewodzie brzesko-kujawskiemu Maciejowi z Łabiszyna. 
1410
- starostwo powierzono Janowi Brzozogłowemu
1441-1457
- starostą bydgoskim był Mikołaj Szarlejski
1446
-  powstanie cechu zdunów - garncarzy
1448
- na Przedmieściu Gdańskim zbudowano z fundacji patrycjatu bydgoskiego szpital  i drewniany kościół Św. Ducha
1454-1466
- wojna trzynastoletnia z Krzyżakami zakończona II pokojem w Toruniu.W Bydgoszczy podczas wojny wielokrotnie  przebywał król Kazimierz Jagiellończyk.
1457 27 III
- starostą bydgoskim został Jan Kościelecki
1480 5 XII
-  erygowanie przez biskupa włocławskiego Zbigniewa Oleśnickiego klasztoru Bernardynów
1487 21 XII
 - powstaje Bractwo Szyprów (Sterników i Pomagierów) posiadające monopol handlu spławnego na Wiśle
1488
 - pierwsza wzmianka o istnieniu biblioteki w klasztorze Bernardynów
1502 5 III
 - założenie cechu krawców i kuśnierzy
1520 3XI-7XII
 - pod Bydgoszczą obraduje sejm walny "w kole obozowym", w którym uczestniczy szlachta przybyła na pospolite ruszenie
Sejm uchwala pogłówne na cele wojenne, a król zobowiązuje się do przeprowadzenia reformy państwa
1522
 -  otwarcie w mieście składu soli ruskiej dla Kujaw i Pomorza. Czwartą część z dochodów przeznaczono na utrzymanie wojska.
1523 27 III
 - Król Zygmunt I Stary zezwala na budowę pierwszych wodociągów miejskich z rur dębowych.
Po kilkunastoletnim użytkowaniu, w 1541 przebudowane przez Walentego z Bochni, do 1793 dostarczały wodę
1526
 -  Król Zygmunt I na prośbę Stanisława Kościeleckiego zezwala rajcom bydgoskim na pobieranie w czasie jarmarków cła w wysokości grosza od wozu.
1530
- powstało 3- letnie studiom filozoficzne przy klasztorze Bernardynów, które istniało do 1725 roku. Wśród wykładowców był Bartłomiej z Bydgoszczy, autor łacińsko-polskiego słownika.
1532 6 II
- Król Zygmunt I zezwala na założenie cechu kramarzy (drobnych kupców)
1549 21 VI
 - władze starościńskie i miejskie zawierają z łaziebnikiem Tomaszem  kontrakt na wybudowanie łaźni miejskiej
1551 25 V
- miasta zleciły mieszczaninowi Walentemu z Bochni zbudowanie wodociągów
1577 3 III
- przebywający w mieście król Stefan Batory zezwala na pobór do naprawy mostów jednego pnia z każdej spławianej Brdą kopy
1594
- król Zygmunt III Waza zezwolił Stanisławowi Cikowskiemu na otwarcie na Wyspie Królewskiej (Młyńskiej) prywatnej mennicy, później przekształconej w państwową, która czynna była do 1688 roku
1604
- miasto liczy ok. 4250 - 5000 mieszkańców ( w obrębie murów ok. 3000), posiada własną organizację obrony. Eksport piwa i wyrobów garncarskich oraz handel spławny, zbożowy i solą stanowią główne źródło jego dobrobytu.
Ród Kościeleckich traci starostwo bydgoskie.
Okres największego rozkwitu miasta w Polsce przedrozbiorowej przypada na czasy rządów Kościeleckich i pierwszego dwudziestolecia XVII w.
1613
- otwarta została Mennica Królewska, która od 1627 do 1644 roku była jedyną mennicą w Koronie
1615 15 V
- Papież Paweł V potwierdza fundację klasztoru Klarysek w mieście
1617
- Biskup włocławski Paweł Wołucki sprowadza do Bydgoszczy jezuitów
1624
- wskutek szalejącej zarazy w mieście umiera 2000 osób
1651
- umiera zasłużony rajca, burmistrz i landwójt bydgoski Wojciech Łochowski, autor "Kroniki bydgoskiej", obejmującej dzieje miasta do 1637
1655
- Szwedzi zaatakowali Bydgoszcz od strony wzgórz południowych i latem zdobyli miasto. Legenda łączy z tym faktem nazwę osiedla - Szwederowo
1656
- Szwedzi wysadzają w powietrze zamek bydgoski, który od tego czasu pozostaje w ruinie
1657 6 XI
Zaprzysiężenie na Starym Rynku wieczystego przymierza z Welawy (zwanego później traktatem welawsko-bydgoskim) między królem Janem Kazimierzem i elektorem brandenburskim Fryderykiem Wilhelmem I, mocą którego elektor zwolniony został od hołdu z Prus Książęcych
1707
- z początkiem  roku do miasta wkroczyły wojska pruskie, a z końcem - szwedzkie. Ogień strawił ratusz bydgoski
1717
- zarazy zdziesiątkowały ludność Bydgoszczy. W obrębie murów miasto zamieszkiwało 15 rodzin mieszczańskich i 10 rodzin komorników, czyli w sumie 150 osób
1728
- w klasztorze Bernardynów powstało studium retoryki
1735 - 1736
- w mieście kwaterują wojska rosyjskie, następnie saskie
1760
- do miasta wkroczyły pierwsze oddziały pruskie, biorące udział w wojnie siedmioletniej
1766 9 VII
- opracowany przez Franciszka Czackiego, kartografa królewskiego, kapitana artylerii i inżyniera projekt budowy Kanału Bydgoskiego zostaje przedstawiony na posiedzeniu Komisji Skarbu Koronnego, a w 1768 na posiedzeniu Sejmu.
- w Bydgoszczy znajdowało się 95 kamienic i blisko tysiąc mieszkańców
1772
- I rozbiór Polski. Na mocy postanowień traktatu petersburskiego Bydgoszcz włączono w skład monarchii pruskiej, czyniąc ją stolicą obwodu nadnoteckiego.
1773 - 1774
- budowa Kanału Bydgoskiego
1775 29 VI
- zapoczątkowanie w Bydgoszczy działalności Deputacji Kamery Wojenno-Domenialnej na Obwód Nadnotecki, naczelnej władzy administracyjnej obwodu
1784 - 87
- budowa pierwszego w mieście kościoła ewangelickiego
1784
- powstanie pierwszej loży masońskiej "Janus na Wschodzie"
1789 - 1793
- wzniesione zostają zespoły spichrzów ryglowych po obu brzegach Brdy
1794 2 X
- gen. Jan Henryk Dąbrowski, prowadzący oddział insurgentów, zdobył Bydgoszcz. Po klęsce maciejowickiej oddziały polskie opuściły miasto 15 października
1800
- Bydgoszcz liczy 4691 mieszkańców i zajmuje wraz z przedmieściami obszar 175 ha
1806
- wprowadzenie olejowego oświetlenia ulic
6 X - początek działalności pierwszej w Bydgoszczy drukarni Andrzeja Fryderyka Grnauera.
15 XI - pierwsze oddziały wojsk francuskich wkraczają do miasta.
6 XII - zebrani w Bydgoszczy przedstawiciele szlachty, duchowieństwa i miast, ogłosili akt przystąpienia do powstania zbrojnego.
1807 19 II
- nastąpiło oficjalne przejęcie Bydgoszczy pod rządy Księstwa Warszawskiego, miasto stało się siedzibą władz departamentalnych. Generał Amilkar Antoni Kosiński organizuje departament.
1807 -1815
- departamentem kieruje prefekt Antoni Gliszczyński
1815
- po upadku Napoleona , sprzymierzone państwa, na Kongresie Wiedeńskim przyznały Bydgoszcz Prusom.. Miasto zostało stolicą regencji bydgoskiej w Wielkim Księstwie Poznańskim.
1817
- w Bydgoszczy otwarta zostaje pierwsza szkoła powszechna.
- 30 VII - zostaje otwarte Królewskie Gimnazjum Klasyczne.
1824 3 IX
- otwarcie pierwszego stałego teatru, wzniesionego na fundamentach rozebranego kościoła Karmelitów.
1831 1 VIII
- wybucha epidemia cholery w Bydgoszczy.
1832
- zostaje założone Towarzystwo Upiększania Miasta i Okolicy.
1833
- zaczyna działać pierwszy szpital miejski przy ul. Gdańskiej 4, w dawnym klasztorze sióstr klarysek.
1834
- zburzony zostaje ratusz na Starym Rynku.
1849 5 XI
- w mieście utworzono pierwszą państwową dyrekcje kolejową w  królestwie Prus Królewską Dyrekcję Kolei Wschodniej, przekształconą z powołanej w VI 1848 w Trzciance Królewskiej Komisji Kolei Wschodnich. Zniesione zostają ostatnie formy autonomii w Wielkim Księstwie Poznańskim.
Liczba ludności cywilnej przekroczyła 10.260 osób.
1850
- utworzenie Dyrekcji Poczty w Bydgoszczy.
1851
13 VII - oddanie do użytku stacji kolejowej i przybycie próbnego pociągu z Krzyża.
- 26 VII - otwarcie odcinka Kolei Wschodniej z Krzyża do Bydgoszczy, umożliwiającego połączenie z Berlinem przez Szczecin.
- 27 VII - z Bydgoszczy odchodzi pierwszy pociąg pasażerski do Nakła.
- 1 XI - w obręb miasta włączone zostają przedmieścia: Bocianowo, na obszarze którego zbudowano dworzec, węzeł kolejowy i warsztaty kolejowe, oraz Żupy. Jesienią uruchomione zostają warsztaty Kolei Wschodniej.
1852 6 VIII
 otwarcie linii kolejowej Bydgoszcz - Gdańsk
1860 1 X
- uruchomiono Gazownie Miejską, dostarczając gaz do oświetlenia ulic (285 latarni, w 1910 ok. 1500)
1861 24 X
- otwarcie linii kolejowej do Torunia.
1862
- rozpoczęła się regularna komunikacja kolejowa z Bydgoszczy- przez Toruń, Łowicz i Skierniewice- do Warszawy.
1864
- powstanie Ochotniczej Straży Pożarnej (od VI 1872 zawodowej).
1865
- założenie Fabryki Obrabiarek do Drewna.
1886
- uruchomiono łączność telefoniczną, obejmującą 60 aparatów.
1867
- włączenie Grodztwa, Nowego Dworu i pozostałej części Bocianowa (tzw. Małego Bocianowa) w obręb miasta, którego powierzchnia wzrasta do 520 ha, a liczba ludności do 25 000 osób.
1868
- uruchomienie fabryk: budowy maszyn i urządzeń (obecnie Zakładów Budowy Maszyn "Zremb-Makrum") i produkcji sygnałów kolejowych (Obecnie Bydgoskie Zakłady Elektromechaniczne "Belma"). Utworzenie Zakładu Oczyszczania Ulic i Latryn
1869
- założenie polskiego Banku Ludowego.
- w Bydgoszczy powstaje Związek Zawodowy Robotników Budowy Maszyn i Metalowców, pierwszy w prowincji poznańskiej związek zawodowy.
1871 18 I
 - Bydgoszcz wraz z resztą ziem zaboru pruskiego weszła w skład cesarstwa niemieckiego
1872
- powstała zawodowa straż pożarna. Remiza znajdowała się w kościele Klarysek przy ul. Gdańskiej 2
1875
- miasto liczy 31 308 mieszkańców
1879
2 VII - sprzedaż na rozbiórkę kościoła pw. św. Idziego
30 IV> - uruchomienie żeglugi na skanalizowanym odcinku Brdy.
27 IX - otwarcie portu drzewnego w Brdyujściu.
19 XII - otwarcie biur władz miasta w pomieszczeniach dawnego kolegium jezuickiego.
1883 3 III
- założenie Towarzystwa Śpiewu "Halka" propagującego pieśń polską i czystość mowy ojczystej.
1884 1 IV
- uruchomienie przez Ottona Pfefferkorna produkcji mebli wyściełanych, zalążka Bydgoskich Fabryk Mebli.
1886 10 X
- założenie Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" w Bydgoszczy.
1888 1 V
- na bydgoskich ulicach pojawił się pierwszy tramwaj konny
1890
13 VI powstało Towarzystwo Mieszkaniowe - znane obecnie pod nazwą  Bydgoskiej Spółdzielni Mieszkaniowej
3 VII - uruchomienie Rzeźni Miejskiej.
1892
- zjazd pomorskich kół filomackich w Bydgoszczy
20 III- założenie drugiego w zaborze pruskim (po Poznaniu) Katolickiego Towarzystwa Robotników Polskich
1896
1 VII- uruchomiono Elektrownię w Bydgoszczy, zlokalizowaną przy ul. Gammstrasse 26a, obecnie ul. dr Emila Warmińskiego 8
3 VII- ruszył pierwszy tramwaj elektryczny
3 IX - otwarto nowy gmach teatru miejskiego przy pl. Teatralnym.
             Pierwsza premiera odbyła się 4 października.
1897 8 IV
- zatwierdzenie projektu budowy pierwszej stacji wodociągów miejskich w Lesie Gdańskim.
1898 4 V
 - otwarcie staraniem Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a'Paulo miejskiego szpitala dziecięcego przy ul. św. Floriana (obecnie szpital chorób zakaźnych).
1900
- Bydgoszcz zajmuje obszar 810 ha i liczy 50 053 mieszkańców.
   Powołanie Izby Rzemieślniczej.
16 V - uruchomienie 50 kilometrowej sieci wodociągowo - kanalizacyjnej.
1902
- otwarcie mostu Teatralnego, pierwszego mostu stalowego na Brdzie.
1903
- powstanie Pogotowia Ratunkowego w Bydgoszczy.
- powstała Biblioteka Miejska, która rozpoczęła działalność 
  14 listopada
1904
23 VII - odsłonięcie fontanny pn. "Potop" wg proj. Ferdynanda Lepcke'go w ówczesnym  parku Regencyjnym (od 1920 parku Kazimierza Wielkiego). Rzeźba została przez Niemców rozebrana i przetopiona w dniach 2-8 stycznia 1943 roku.
14 IX - rozpoczyna działalność Biblioteka Miejska, utworzona w 1903.
15 X - otwarcie Bydgoskiego Konserwatorium Muzycznego przy al. Adama Mickiewicza Powstanie Zrzeszenia Kupców Samodzielnych.
1906
- zorganizowanie "Domu Polskiego", głównego ośrodka działalności polskich organizacji społeczno - kulturalnych w mieście, który rozpoczął swą działalność w 1909 roku.
11 VI - otwarto Instytut Gospodarstwa Wiejskiego przy placu Józefa Weyssenhoffa.
- miasto rozłożone na 810 ha, zamieszkiwało ponad 51.080 osób
1908 1 I
- zaczyna wychodzić stała gazeta polska "Dziennik Bydgoski"
(numer okazowy 2 XII 1907 ), redagowana do II wojny światowej
przez jej założyciela  red. Jana Teskę.
1909
-4 X - odsłonięcie artystycznej studzienki przy Starym Rynku
6 X- ogłoszenie statutu Archiwum Miejskiego.
1910
26 VI - otwarcie pierwszej polskiej Wystawy Rzemiosła i Przemysłu zorganizowanej przez Towarzystwo Przemysłowe w "Domu Polskim"
18 X- odsłonięcie rzeźby "Łuczniczki" dłuta Ferdynanda Lepcke'go. Pomnik ten stanął na pl. Teatralnym, obecnie znajduje się w parku im. Jana Kochanowskiego, naprzeciwko Teatru Polskiego
1913 25 VIII
- otwarcie pierwszego mostu żelbetonowego przy ul. Królowej Jadwigi. Uprzednio brzegi Brdy łączył trójprzęsłowy most ceglany z lat 1861 - 1865.
1914
- otwarcie Królewsko - Pruskiej Szkoły Rzemiosła i Przemysłu Artystycznego, w latach 1921 - 1923 Państwowej Szkoły Przemysłu Artystycznego
-  otwarcie największego w Bydgoszczy kina "Kristall Palast" na 764 miejsca (dzisiejsze kino "Pomorzanin")

1919
- postanowieniem traktatu wersalskiego, kończącego I wojnę światową, Bydgoszcz została przyznana Polsce.
1920
- 19 stycznia - komisaryczny prezydent miasta, Jan Maciaszek przejął władzę w  mieście z rąk ustępującego burmistrza Hugo Wolffa.
20 stycznia -do miasta wkroczyły oddziały wojska polskiego
16 III - powołanie pierwszego polskiego klubu sportowego - Towarzystwa Wioślarzy"Tryton",które później przyjęło nazwę Bydgoskiego Towarzystwa Wioślarskiego.
1 kwietnia - włączenie w granice administracyjne Bydgoszczy 18 gmin podmiejskich  i powiększenie jego obszaru do 65 327 ha.
24 IV- założenie oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w Bydgoszczy.
29 V - pierwsze ogólnopolskie regaty wioślarskie na torze w Brdyujściu.
Założenie przez Władysława Paciorkiewicza pierwszej w Polsce fabryki maszyn do pisania.
10 X- otwarcie Szkoły Podchorążych dla Podoficerów.
1921
- 6 i 7 czerwca oficjalna wizytę złożył w Bydgoszczy naczelnik państwa Józef Piłsudski> Bydgoszcz liczy 90 095 mieszkańców.
1923
- miasto przekracza liczbę 100 000 mieszkańców.
2 II - założenie Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy.
6 VIII- otwarcie Muzeum Miejskiego przy Starym Rynku.
1924 4 VIII
- otwarcie Stadionu Miejskiego przy ul. Sportowej.
1927
- 21 VII - otwarcie Miejskiego Konserwatorium Muzycznego przy ul. ks. Piotra   Skargi.
31 VII- odsłonięcie, z udziałem prezydenta RP Ignacego Mościckiego, pierwszego w kraju pomnika Henryka Sienkiewicza., który został zniszczony przez okupantów niemieckich w 1939 roku.
1928
-23 II zatwierdzenie przez Radę Miejską projektów architektonicznych  budowy szpitala miejskiego na Bielawach.
16 VIII- zburzenie tzw. Wieży Bismarca na Wzgórzu Wolności.
15 XI - otwarcie łaźni miejskiej na Szwederowie.
1928 - 1929
- zakończenie budowy Stadionu Miejskiego, boiska sportowego im. Idziego Świtały na Wilczaku oraz trybun i hangarów przy torze regatowym w Brdyujściu.
1929
- 1 VI otwarcie komunikacji lotniczej na trasie Poznań - Bydgoszcz - Gdańsk
18 VIII- mistrzostwa Europy w wioślarstwie na torze w Brdyujściu.
21 XII- uruchomienie nowej elektrowni miejskiej na Jachcicach zbudowanej w  latach 1927 - 1929.
1930
 - miasto liczy 117 945 mieszkańców
7 VIII- powołanie w Bydgoszczy Szkoły Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich.
- Założenie Polskiej Sp.Akc. "Persil" ( na licencji Henkel i Sp.) -
obecnie "Lever" Polska S.A.
1932 8 XI
- objęcie przez Leona Barciszewskiego urzędu prezydenta miasta.
1933
- 1 I - zaczyna wychodzić kwartalnik naukowo-literacki "Przegląd Bydgoski".
1 III>- uruchomienie linii kolejowej Herby Nowe - Gdynia przez Bydgoszcz.
30 XII- otwarcie Szpitala Powiatowego przy ul. Karola Chodkiewicza.
- przyłączenie do miasta fragmentu Lasu Gdańskiego  
   o pow. 105,5 ha.
1935
-3 II otwarcie Szkolnego Muzeum Przyrodniczego przy ul. Warszawskiej
22 XI>- powołanie Bydgoskiego Towarzystwa Numizmatycznego
1936
 - powołanie orkiestry symfonicznej.
3 X- zatwierdzenie przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych herbu miasta
6 X - uruchomienie pierwszej linii autobusowej w mieście
1937
- 4 I otwarcie przy Teatrze Miejskim na pl. Teatralnym bydgoskiego studia Rozgłośni Polskiego Radia w Toruniu.
VIII - 6 IX - trwają obchody "I Tygodnia Bydgoszczy
30 X - 14 XI Ogólnopolska Wystawa Radiowa w Bydgoszczy
1938
1 kwietnia Bydgoszcz została włączona do województwa pomorskiego
20 IV - zatwierdzenie przez Radę Miejską planu przebudowy śródmieścia
5 X- otwarcie Szkoły Podchorążych Marynarki Wojennej.
1939
1 IX- pierwszy nalot samolotów Luftwaffe w rejonie lotniska.
2 IX- bombardowanie okolic dworca PKP i ul. Śląskiej . Ginie ok. 25 osób. Przedmieścia bydgoskiego bronią oddziały 15 Dywizji Piechoty Wielkopolskiej pod dowództwem gen. bryg. Zdzisława Przyjałkowskiego.
3 - 4 IX- zbrojna dywersja niemiecka w mieście, nazwana później przez Niemców "Bromberger Blutsonntag" (tzw. "Krwawą Niedzielą") zostaje zlikwidowana przez   Wojsko Polskie i Straż Obywatelską złożoną z kolejarzy, harcerzy, członków PW
4 IX - uformowanie zarządu i oddziałów Straży Obywatelskiej.
5 września - wkroczyły do miasta okupacyjne wojska hitlerowskie.
5 IX - 20 IX- likwidacja inteligencji bydgoskiej w ramach tzw. akcji "Tannenberg".
10 i 11 - września odbyły się publiczne, zbiorowe, egzekucje bydgoszczan na Starym Rynku.
4 X - wywóz bydgoszczan do Generalnego Gubernatorstwa i na roboty do Rzeszy.
12 X- Albert Forster, gauleiter gdański, przybywa z wizytą do Bydgoszczy. Od następnego dnia mają miejsce masowe aresztowania nauczycieli bydgoskich i członków Polskiego Związku Zachodniego.
  6 X- Bydgoszcz wraz z województwem pomorskim wcielone do Rzeszy Niemieckiej, w skład tzw. Reichsgau Danzig - Westpreussen (okręgu Rzeszy Gdańsk - Prusy Zachodnie).
Ustanowienie w Bydgoszczy siedziby jednego z trzech obwodów  rejencyjnych w okręgu.
1 XI- rozstrzelanie grupy 50 nauczycieli bydgoskich w tzw. "Dolinie Śmierci" pod Fordonem.
11 XI - rozstrzelanie prezydenta miasta Leona Barciszewskiego i jego syna Janusza.
- masowe wysiedlenie Polaków do Generalnego Gubernatorstwa, rugowanie z mieszkań, wywożenie na roboty przymusowe w głąb Rzeszy i do obozów koncentracyjnych. Zorganizowanie tajnego nauczania z zakresu szkoły powszechnej i średniej.
1941
- akcja sabotażowa grupy "Szarych Szeregów" pod dowództwem Leona  Stobrawy i Józefa Wroneckiego w Zakładach Amunicyjnych w Osowej Górze pod Bydgoszczą.
1942
- 22 II Albert Forster wydaje odezwę wzywającą wszystkich mieszkańców okręgu Gdańsk-Prusy Zachodnie do wpisu na niemiecką listę narodowościową.
- Powstanie Konspiracyjnej Szkoły Małoletnich Lotnictwa ZHP pod dowództwem kaprala-pilota Benedykta Dąbrowskiego.
-  ujawnienie przez bydgoską Grupę Operacyjną  AK "Bałtyk" wyrzutni rakiet  V-1 w Borach Tucholskich oraz doświadczalnej bazy rakietowej (Luftwaffe-Versuchanstalt)   w Peenemnde na wyspie Uznam koło Szczecina, co umożliwia jej zniszczenie przez RAF.
1943 X
 przy gestapo w Bydgoszczy utworzona zostaje specjalna komórka do walki z narastającym ruchem oporu.
1944 II
- masowe aresztowania członków Polskiej Armii Powstania oraz Pomorskiego Okręgu Armii Krajowej.
1939 - 1945
na skutek działań wojennych i akcji eksterminacyjnej Niemców Bydgoszcz straciła łącznie 36 350 swych obywateli tj. 27 % ludności zamieszkującej miasto w dniu 1 IX 1939 roku.
1945
- 23-26 I do Bydgoszczy wkroczyły wojska polskie i radzieckie
- 22 II - zapadła decyzja o podniesieniu Bydgoszczy do rangi miasta wojewódzkiego
- 17 III - siedziba województwa pomorskiego została przeniesiona z Torunia do Bydgoszczy
- 24 III - odbyła się pierwsza powojenna premiera teatralna. W drewnianym budynku przy al. Adama Mickiewicza wystawiono "Zemstę" Aleksandra Fredry.
- 1 V inauguracja działalności Rozgłośni Pomorskiej  Polskiego Radia w Bydgoszczy
- 4 VI- założenie Klubu Literacko - Artystycznego (działającego do końca  1951), organizującego "Środy Literackie" i wydającego w latach 1945 - 1948 miesięcznik  poświęcony kulturze i sztuce "Arkona".
- od 28 I do 2 II - ukazywał się dziennik "Wiadomości bydgoskie", od 4 marca do 1950 roku "Ziemia Pomorska".
- 22 X - ukazał się pierwszy numer "Ilustrowanego Kuriera Polskiego"
1 XII- miasto liczy 135 491 mieszkańców.
1946
- Bydgoszcz siedzibą Instytutu Bałtyckiego (do IX 1948)
III - IX- obchody 600 - lecia miasta.
-11 IV otwarcie Muzeum Miejskiego przy ul. Gdańskiej 4, noszącego odtąd imię Leona Wyczółkowskiego.
- 19 IV po raz pierwszy z wieży kościoła Klarysek rozlega się hejnał bydgoski kompozycji bydgoszczanina Konrada Pałubickiego, oparty na motywach kaszubskiego wiwatu.
7 V - otwarcie Pomorskiego Domu Sztuki i pierwszy koncert Miejskiej (później Pomorskiej) Orkiestry Symfonicznej pod dyrekcją Arnolda   Rezlera
14 VII - 15IX - czynna jest Pomorska Wystawa Przemysłu, Rzemiosła i Handlu.
- 14 VIII uruchomienie odbudowanego mostu Bernardyńskiego.
25 VIII- odsłonięcie, odbudowanego po zniszczeniu przez okupanta,Grobu Nieznanego  Powstańca Wielkopolskiego
1 IX - odznaczenie miasta Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy w  uznaniu za bohaterską postawę jego mieszkańców w latach okupacji.
- 15 X- uruchomienie odbudowanych mostów w ciągu ul. marszałka Ferdynanda Focha
1948 16 XII
- z połączenia "Gazety Zachodniej" i "Głosu Pomorza" powstała "Gazeta Pomorska
1949 6 X
- otwarcie nowego gmachu Teatru Polskiego przy ul. 20 Stycznia 1920 r.
1950 6 VII
- mocą ustawy, nastąpiła zmiana nazwa województwa pomorskiego na województwo bydgoskie. W tym czasie Bydgoszcz zamieszkiwało ponad 168 tysięcy osób.
1951
zapoczątkowanie budowy pierwszych osiedli mieszkaniowych: Osiedla Leśnego i Kapuścisk.
- 23 VI- powołanie Wieczorowej Szkoły Inżynierskiej.
1953
-1 I Pomorska Orkiestra Symfoniczna zostaje przekształcona w Państwową Filharmonię Pomorską (od XII 1957 Filharmonię Pomorską im. Ignacego Jana Paderewskiego)
- 21 VII- otwarcie zespołu linii tramwajowych Brda łączących śródmieście z południowo - wschodnimi dzielnicami miasta.
1954 5 X
- włączenie w obręb miasta osiedli: Opławiec i Prądy oraz Żółwin i Łęgnowo wraz z portem.
1956 21 IX
- pierwszy spektakl nowo utworzonego Studia Operowego na scenie Teatru Polskiego.
1957
- Państwowa Filharmonia Pomorska zmieniła nazwę na Filharmonia Pomorska im. Ignacego Jana Paderewskiego
1958 16 XI
- otwarcie zbudowanego w latach 1954- 1958 gmachu Filharmonii Pomorskiej.
- w listopadzie "Eltra" wyprodukowała pierwszy w Polsce miniaturowy odbiornik radiowy, w którym tradycyjne lampy zostały zastąpione tranzystorami
1959
- 11 I Założenie Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego.
- 3 III- przekształcenie  Studia Operowego w Teatr Muzyczny Opery i Operetki
- w czerwcu Bydgoszcz została przyjęta do Światowej Federacji Miast Bliźniaczych
- 7 XII włączenie w obręb miasta wsi Osowa Góra obszarze 512 ha
- oddanie do użytku nowej zajezdni tramwajowej przy ul. Toruńskiej.
- zaczęła wychodzić popularna popołudniówka "Dziennik Wieczorny"
1960 17 VI
- w Stoczni im. Adolfa Warskiego w Szczecinie zwodowano statek m/s "Bydgoszcz"
1961
- IV rozpoczęcie budowy osiedla Błonie.
- 3 XII- powołanie Kujawsko-Pomorskiego Towarzystwa Kulturalnego
1962
-22 I przekazanie do użytku stacji retransmisyjnej TV i programów Polskie Radia  - Pomorskiego Ośrodka Telewizyjnego w Trzeciewcu koło Bydgoszczy
- II zorganizowanie przy Filharmonii Pomorskiej zespołu muzyki dawnej "Capella Bydgostiensis"
- VII oddanie do użytku nowego ujęcia wody dla miasta w dzielnicy Czyżkówko.
- uruchomienie pierwszej w kraju półautomatycznej centrali telefonicznej.
1963
3-11 V - I Festiwal Muzyki Polskiej w filharmonii (od 1968 zmiana nazwy na Bydgoski Festiwal Muzyczny)
- IX powstanie  Zespołu Pieśni i Tańca Ziemi Bydgoskiej
1964
-5 IX odsłonięcie pomnika pomordowanych kolejarzy przy ul. Dworcowej.
- w lipcu - Wieczorowa Szkoła Inżynierska została przemianowana na Wyższą Szkołę Inżynierską
1966
- 29 V koronacja obrazu "Matki Boskiej z Różą" (Matki Boskiej Pięknej Miłości) w kościele  farnym przez kardynałów: Stefana Wyszyńskiego, Prymasa Polski i Karola Wojtyłę, metropolitę krakowskiego.
- 10 - 16 IX - odbywa się I Międzynarodowy Festiwal Muzyki Dawnej Krajów Europy  Środkowej i Wschodniej - Musica Antiqua Europae Orientalis (MAEO).
1967- 7 IX
- otwarcie zelektryfikowanej linii kolejowej Bydgoszcz-Inowrocław.
1968
3 I - ukazuje się pierwszy "Kalendarz Bydgoski".
- 18 V - odsłonięto pomnik Henryka Sienkiewicza dłuta art. rzeźb.
Stanisława Horno-Popławskiego
1969
- 5 IX - odsłonięcie pomnika Walki i Męczeństwa   Ziemi Bydgoskiej na Starym Rynku
- 1 X - likwidacja linii kolei wąskotorowej do Koronowa.
1970
- 16 V - otwarcie pawilonu wystawowego Biura Wystaw Artystycznych przy ul. Gdańskiej
- ukończenie budowy osiedla mieszkaniowego Błonie dla 20 tys. mieszkańców.
- budowa osiedla Bartodzieje.
- 1 XII zostaje oddany do użytku nowy most Pomorski w ciągu alei Stefana Kardynała Wyszyńskiego.
1971 3 V
- rozpoczęcie budowy osiedla Wyżyny dla ok. 60 tys. mieszkańców.
1973
- 1 I przyłączenie do Bydgoszczy miasta Fordon oraz części sołectw: Czarnówko, Łoskoń i Mariampol.
- Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy reaktywuje "Dni Bydgoszczy" organizowane w latach 1937 - 1939 jako "Tygodnie Bydgoszczy" przez Związek Popierania Turystyki w Bydgoszczy.
- 11 X otwarcie Muzeum Tradycji Pomorskiego Okręgu Wojskowego w specjalnie zbudowanym gmachu przy ul. Czerkarskiej.
1974
- 19 VII oddanie do użytku pierwszego w mieście przejścia podziemnego pod rondo Jagiellonów
- 20 VIII - powołanie do życia Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
- połączenie Wyższej Szkoły Inżynierskiej i filii Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu - powstanie Akademii Techniczno-Rolniczej.
1975
- 19 I do użytku przekazany zostaje Pałac Młodzieży   przy ul. Jagiellońskiej
- 29 III otwarcie nowoczesnego Dworca Autobusowego PKS przy ul.Jagiellońskiej.
- powstała bydgoska filia Akademii Medycznej w Gdańsku
1977
- 6 VII przyłączenie do miasta obszarów wsi: Czarnówko, Łoskoń, Smukała Dolna, Łęgnowo i Piątkowo oraz części wsi Mariampol, Myślęcinek, Wypaleniska  i Zamczysko - powiększenie obszaru miasta do 174,5 km 2.
-rozpoczęcie budowy osiedli mieszkaniowych: Wzgórze Wolności
oraz Szwederowo Południe i Północ.
1979
- po pięciu latach działalności bydgoska filia Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Łodzi została przekształcona na Wyższą Szkołę Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego.
- powstało też Międzynarodowe Centrum techniki Animacji i Informacji Muzycznej Międzynarodowej Federacji "Jeunesses Musicales", z siedzibą przy ul. Piotra Skargi 7.
1980
na pow. ok. 3000 ha rozpoczęta zostaje realizacja wielkiego zespołu mieszkaniowego "Fordon"  dla ok. 80 - 100 000 mieszkańców.
- 28 VI oddanie do użytku Szpitala Wojewódzkiego im. dr Jana Biziela przy ul. Kornela Ujejskiego
31 XII Bydgoszcz liczy 348 631 mieszkańców.
1982
oddanie do użytku dwu pasm (drogowego i tramwajowego ) nowych mostów w ciągu ul. marszałka Ferdynanada Focha.
- 8 IX -utworzony został Prymasowski Instytut Kultury Chrześcijańskiej im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego
1985
powołanie Państwowego Szpitala Klinicznego AM im. dr Antoniego Jurasza
- 2 X oddanie do użytku Okręgowego Szpitala Wojskowego.
- 22 XII zakończenie elektryfikacji linii kolejowej warszawsko - bydgoskiej.
1989
29 I - wręczenie pierwszych " Złotych Wawrzynów Grzymały" - nagrody za najlepsze osiągnięcia autorskie.
- 11 XI odsłonięcie i poświęcenie pomnika prezydenta Leona Barciszewskiego na skwerze jego imienia przy ul. Mostowej.
1990 31 XII
- obszar miasta wynosi 175 km 2. Bydgoszcz zamieszkuje 381 530 osób
1992
-29 - 30 VIII I Światowy Zlot Polonii Ziemi Bydgoskiej
- 1 IX odsłonięcie i poświęcenie odbudowanego po zniszczeniu przez Niemców w 1939 Pomnika - Krzyża na Szwederowie.
1993
- 30 II otwarcie "Białego Spichrza " na Wyspie Młyńskiej - oddziału Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego, w którym eksponowane są  wyroby artystyczne i użytkowe rzemiosła bydgoskiego na przestrzeni  wieków.
- 30 VII otwarcie oddziału Telewizji Polskiej S.A. w Bydgoszczy.
1994
- podłączenie miasta do ogólnopolskiej automatycznej centrali telefonicznej
- 26 III działalność rozpoczęło Regionalne Centrum Onkologii na Fordonie
- 5 IX inauguracja programu miejskiego bydgoskiego oddziału Telewizji  Polskiej S.A.
1995
27 VII 144 lata temu wjechał pierwszy pociąg do Bydgoszczy. W powitaniu uczestniczył król Prus Fryderyk Wilhelm II.
1996
- obchody 650 LECIA MIASTA BYDGOSZCZY
w kwietniu rozpoczęły się obchody 650 rocznicy nadania Bydgoszczy praw miejskich. Zaszczycili je swą obecnością liczni goście, m.in. Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski i ostatni prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski.
1997 6 V
- papież Jan Paweł II podniósł kościół parafialny p.w. św. Wincentego a' Paulo do godności bazyliki mniejszej.
1999
- Bydgoszcz jest siedzibą Wojewody Kujawsko-Pomorskiego (Sejmik Samorządowy działa w Toruniu).
- 7 VI wizyta apostolska Jana Pawła II
- liczba mieszkańców sięga  około 390 tysięcy
-16-18- VII I Młodzieżowe Mistrzostwa Świata w Lekkiej Atletyce
- w 6 uczelniach: Wyższej Szkole Pedagogicznej, Akademii Techniczno-Rolniczej, Akademii Medycznej, Akademii Muzycznej, Wyższej Szkole Ochrony Środowiska i Sekcji Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Poznańskiego studiuje ponad 20 tysięcy osób.
- trwają starania o powołanie uniwersytetu bydgoskiego im. Kazimierza Wielkiego
2000
-26-27 V obchody 100-lecia istnienia Miejskich Wodociągów i Kanalizacji
- 2-3 VI IX Zlot Sokolstwa Polskiego
-29 VI- Teatrowi Polskiemu nadano imię Hieronima Konieczki, rodowitego bydgoszczanina, zmarłego w 1994 roku, świetnego aktora i reżysera.
- 1 IX - Wyższa Szkoła Pedagogiczna na mocy ustawy przyjętej przez Sejm i Senat RP oraz podpisanej przez Prezydenta, zmieniła swą nazwę na Akademię Bydgoską im. Kazimierza Wielkiego.
- 31 X - otwarto most Nowołeczycki przez Brdę, który połączył ul. Fordońską z ul. Toruńską
- 7 XII- Na wniosek Rady Miasta Bydgoszczy Sejm RP na swym posiedzeniu ustanowił przez aklamację rok 2001 Rokiem Ignacego Jana Paderewskiego
2001
- styczeń - podjęcie decyzji o rozbudowie Portu Lotniczego (budowa nowego terminalu pasażerskiego i towarowego)
- 7 III – uruchomienie w Regionalnym Centrum Onkologii w Fordonie profesjonalnego ośrodka profilaktyki nowotworów, zwanego Zespołem Promocji Zdrowia
- 18 IV - wmurowanie kamienia węgielnego pod budowę nowoczesnej hali sportowo-widowiskowej przy ul. Toruńskiej
- 11 V – oficjalne otwarcie wytwórni puszek - największej od kilku lat inwestycji zagranicznej w mieście i województwie; inwestor - spółka „Can-Pack S. A.”
- 29 V - podjęcie przez Radę Miasta decyzji o nazwaniu nowej przeprawy przez Brdę mostem Kazimierza Wielkiego
- 13 VI – rozstrzygnięcie konkursu na projekt drzwi do bydgoskiej konkatedry; laureatem został znany bydgoski rzeźbiarz Michał Kubiak
- lipiec – obchody 150 lat kolei bydgoskiej
- 1-5 VIII - IV mistrzostwa Europy seniorów oraz I mistrzostwa Europy młodzieży do lat 21 w kajak polo
- 8 VIII – przekazanie (przez Urząd Ochrony Państwa) nowo utworzonej w Bydgoszczy delegaturze IPN pierwszej partii materiałów archiwalnych służb specjalnych PRL
- 1 IX - 75-lecie Kujawsko-Pomorskiego Okręgowego Związku Bokserskiego
- 18 IX – otwarcie w mieście nowego hipermarketu „Tesco” przy ul. Toruńskiej
- 22 X – otwarcie, po pięciomiesięcznym remoncie, mostu przez Wisłę w Fordonie
- 2 XI – otwarcie największego w regionie hipermarketu „Auchan” przy ul. Rejewskiego
- 9 XI – odsłonięcie nowego pomnika marszałka Józefa Piłsudskiego obok Muzeum Tradycji POW
- 3 XII – loty z Bydgoszczy do Warszawy zaczął obsługiwać nowy, brazylijski samolot „Embraer”
2002
- 4 I – otwarcie Katedry i Kliniki Chirurgii Klatki Piersiowej i Nowotworów w Regionalnym Centrum Onkologii
- 20 I – rozpoczęcie obchodów 500-lecia bydgoskiej Fary mszą celebrowaną przez księdza arcybiskupa Henryka Muszyńskiego
- 1 II – zakwalifikowanie bydgoskiego projektu pod nazwą „Przebudowa Mostu Pomorskiego w Bydgoszczy wraz z Rondem Fordońskim w ciągu dróg krajowych nr 5 i nr 80” do programu PHARE 2002
- przyznanie Zarządowi Miasta Bydgoszczy tytułu „Osiągnięcie gospodarcze województwa w roku 2001”
- 18 II – zawarcie przez Bydgoszcz, po 3 miesiącach negocjacji, porozumienia z Agencją Mienia Wojskowego w sprawie komunalizacji obiektów Zawiszy
- 14 III – rozstrzygnięcie konkursu na projekt pomnika Kazimierza Wielkiego; laureatem został Mariusz Białecki; współautorem propozycji był architekt Maciej Świtała
- 19 III – w Bydgoszczy zmarł Jerzy Sulima-Kamiński, wybitny pisarz, miłośnik Bydgoszczy, radny dwóch kadencji Rady Miasta Bydgoszczy
- 9 IV – otwarcie w Fordonie hipermarketu budowlanego „Leroy Merlin”
- 10 IV – początek realizacji Bydgoskiego Programu Rozwoju Usług Wodociągowo-Kanalizacyjnych
- 19 IV – otwarcie bydgoskiego multikina
- 24 IV – przekazanie do użytku pierwszego z trzech nowych osiedlowych basenów pływackich
- 25 IV – wizyta ambasadora Litwy
- 7 V – uruchomienie na bydgoskim lotnisku systemu nawigacji ILS, pozwalającego na lądowanie w najtrudniejszych warunkach atmosferycznych
- 20 VI – nadanie Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Bydgoszczy imienia dr Witolda Bełzy, jej wieloletniego dyrektora
- otwarcie EMPiK-u na parterze dawnego „Jedynaka”
- 27 VI – początek, po 2-miesięcznej przerwie, prac renowacyjnych w bydgoskiej Konkatedrze, prowadzonych m.in. z myślą o zbliżających się obchodach 500-lecia świątyni
- 10 VII – wmurowanie kamienia węgielnego pod budowę centrum handlowo-rozrywkowego „Galeria Pomorska”
- nadanie jednemu ze skwerów na Szwederowie imienia wybitnego pisarza Tadeusza Nowakowskiego
- 23 VII – przyznanie Bydgoszczy dofinansowania z funduszu PHARE 2002 na remont mostu Pomorskiego
- uruchomienie kolejnego odcinka trasy W-Z (od ulicy Zaświat do Zygmunta Augusta)
- 24 VII – rozpoczęcie modernizacji ulicy Gdańskiej
- 26 VIII – uruchomienie pierwszej w Bydgoszczy sortowni odpadów; inwestor – niemiecka firma „Horstmann”
- 8 IX – główne uroczystości związane z 500-leciem Fary-Konkatedry
- 10 IX – przyznanie Leśnemu Parkowi Kultury i Wypoczynku w Myślęcinku certyfikatu jakości ISO 9001
- 15 IX - oddanie do użytku całego Węzła Zachodniego na Czyżkówku, w którego skład wchodzą: przeprawy nad Kanałem Bydgoskim i Brdą, dwujezdniowa ulica Nad Torem, nowy wiadukt przy ul Grunwaldzkiej i zasadniczy układ komunikacyjny
- 25 IX – utworzenie Bydgoskiego Funduszu Poręczeń Kredytowych
- 9 X – przeprowadzenie w bydgoskim szpitalu wojskowym pierwszego w regionie zabiegu niszczenia tkanki nowotworowej przy pomocy wysokiej temperatury – termoablacji
- 11 X – otwarcie najnowocześniejszej w Polsce hali sportowo-widowiskowej „Łuczniczka”
- 18 X – 130-lecie istnienia bydgoskiego ośrodka im. Braille’a
- 21 X –podpisanie w ratuszu pierwszego kontraktu na wybudowanie przepompowni ścieków przy ul. Grodzkiej
- zarejestrowanie Stowarzyszenia Bezrobotnych i Osób Wspierających Bezrobotnych w Bydgoszczy
- 5 XI – oddanie do użytku zmodernizowanej pompowni III stopnia w stacji ujęcia wody „Las Gdański” przy ul. Gdańskiej 242
- 10 XI - Konstanty Dombrowicz wybrany Prezydentem Bydgoszczy, w pierwszych demokratycznych wyborach bezpośrednich
- 15 XII – Bydgoszcz uzyskuje stałe połączenie kolejowe najwyższej kategorii z Warszawą: „Intercity" Kujawiak